Evra – recepta, jak stosować oraz jakie są skutki uboczne?

Plastry antykoncepcyjne uważane są przez ginekologów za jedną z najskuteczniejszych metod zabezpieczania się przed nieplanowaną ciążą. System transdermalny Evra jest polecany pacjentkom, które poszukują wygodnej i dyskretnej metody antykoncepcji. Co warto wiedzieć na temat tego wyrobu medycznego? Jak stosować plastry Evra dostępne na receptę?

Evra – co to za lek?

Evra to antykoncepcyjny system transdermalny, który jest stosowany w celu zapobiegania ciąży. Każdy plaster zawiera kombinację dwóch hormonów - norelgestrominu i etynyloestradiolu, w dawce 6 mg (0,203 mg/24 h) norelgestrominu i 0,6 mg (33,9 µg/24 h) etynyloestradiolu. W najmniejszym dostępnym opakowaniu leku Evra znajdują się trzy plastry antykoncepcyjne, które wystarczają na 3 tygodnie terapii hormonalnej. 

W skład plastrów antykoncepcyjnych Evra wchodzą także substancje pomocnicze, które można podzielić na 3 warstwy. W warstwie tylnej zewnętrzna część wykonana jest z polietylenu o małej gęstości z dodatkiem barwnika, a wewnętrzna - z poliestru. Środkowa warstwa plastra zawiera klej poliizobutylenowo-polibutenowy, krospowidon, nietkany materiał poliestrowy oraz mleczan laurylowy. Trzecią warstwę plastra tworzy powłoka z tereftalanu polietylenu, pokryta polidimetylosiloksanem. 

Podstawowym mechanizmem działania plastrów antykoncepcyjnych Evra jest zahamowanie owulacji, ale wspomniany wyżej lek hormonalny powoduje także zmiany w śluzie szyjkowym (zagęszcza go) i endometrium (błona śluzowa macicy staje się cieńsza). Jak stosować plastry Evra?

System transdermalny Evra – stosowanie

Pacjentka, która po raz pierwszy chce zastosować plastry antykoncepcyjne Evra, powinna poczekać do pierwszego dnia cyklu, czyli do pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego. Pierwszy plaster należy przykleić w ciągu 24 godzin od rozpoczęcia krwawienia. Dzień, w którym nakleja się pierwszy plaster, jest uznawany za „Dzień 1”. Każda kolejna zmiana plastra powinna odbywać się tego samego dnia tygodnia. 

Gdzie przyklejać plastry Evra? System transdermalny można umieścić na pośladku, brzuchu, górnej części pleców lub na zewnętrznej, górnej części ramienia. Nie wolno naklejać plastra na piersi.

Jak naklejać plastry Evra? Plastry naklejamy na oczyszczoną, suchą i nieowłosioną skórę.

Pierwszy plaster Evra należy nosić na skórze przez 7 dni, a w 8. dniu konieczne jest usunięcie go i przyklejenie nowego plastra. Wymiana systemu transdermalnego powinna odbyć się bez zbędnej zwłoki, co oznacza, że po odklejeniu starego plastra, od razu naklejamy nowy. W celu uniknięcia podrażnienia skóry warto nakleić nowy plaster w innym miejscu na ciele. 

Drugi plaster należy usunąć w 15. dniu i natychmiast zastąpić go nowym – trzecim plastrem z opakowania. Podsumowując, pacjentka powinna nosić system transdermalny Evra przez trzy pełne tygodnie. W czwartym tygodniu (od 22 do 28 dnia) pacjentka nie nakleja plastra. W tym czasie powinno wystąpić krwawienie. 

W następnym dniu po 28. dniu terapii hormonalnej pacjentka powinna przykleić nowy plaster Evra z kolejnego opakowania. Należy to zrobić niezależnie od tego, czy krwawienie ustąpiło, czy trwa nadal. 

W przypadku, gdy pacjentka chce zmienić „dzień zmiany plastra” na inny dzień w tygodniu, powinna skontaktować się z ginekologiem, aby ten pomógł w ustaleniu właściwego postępowania. 

Czego unikać podczas stosowania plastrów Evra?

Plaster Evra nie powinien być przyklejany na piersi ani na podrażnioną skórę. Miejsca, na które nakleja się plaster, muszą być wolne od kosmetyków, kremów, olejów i pudrów, ponieważ mogą one osłabić jego przyczepność. Należy również unikać naklejania plastra na skórę uszkodzoną.

Codzienne czynności podczas stosowania systemu transdermalnego Evra

Codzienne czynności, takie jak kąpiel, korzystanie z sauny czy ćwiczenia fizyczne, nie powinny wpływać negatywnie na skuteczność plastra, ponieważ został on zaprojektowany tak, aby pozostał na swoim miejscu przez 7 dni, również w warunkach zwiększonej wilgotności ciała. Po każdej z wymienionych wyżej czynności należy jednak skontrolować, czy plaster wciąż dobrze przylega do skóry. 

Co zrobić, jeśli plaster się odkleja?

Jeśli plaster odklei się na mniej niż 24 godziny, należy spróbować przykleić go ponownie lub natychmiast nałożyć nowy plaster. W takim przypadku nie jest potrzebna dodatkowa metoda antykoncepcji, a dzień zmiany plastra pozostaje ten sam. Nie wolno ponownie przyklejać plastra, jeśli stracił on swoje właściwości klejące, przykleił się do innej powierzchni lub materiału, albo gdy odkleił się po raz kolejny. Nie należy używać taśmy klejącej ani opasek do utrzymania plastra na skórze. Jeśli nie można go ponownie przykleić, należy od razu nałożyć nowy.

Jeśli plaster był odklejony przez ponad 24 godziny lub jeśli nie ma pewności, jak długo był odklejony, należy natychmiast rozpocząć nowy czterotygodniowy cykl, przyklejając nowy plaster. W tym momencie zaczyna się nowy „Dzień 1” i ustala nowy „Dzień zmiany plastra”. W pierwszym tygodniu nowego cyklu należy stosować dodatkową niehormonalną metodę antykoncepcji (np. prezerwatywy). Niedostosowanie się do powyższych zasad zwiększa ryzyko zajścia w nieplanowaną ciążę.   

Pominięcie zmiany plastra antykoncepcyjnego Evra – co robić?

Jeśli pominięto zmianę plastra na początku cyklu, istnieje wysokie ryzyko zajścia w ciążę. Należy natychmiast przykleić pierwszy plaster nowego cyklu, co oznacza rozpoczęcie nowego „Dnia 1” oraz nowego „Dnia zmiany plastra”. W tym przypadku konieczne jest stosowanie dodatkowej niehormonalnej metody antykoncepcji przez jeden tydzień jako dodatkowego zabezpieczenia. 

Jeśli pominięto zmianę plastra w środku cyklu, na przykład w drugim lub trzecim tygodniu, i pominięcie trwało od jednego do dwóch dni, należy natychmiast przykleić nowy plaster. Nowy plaster powinien być przyklejony w normalnym „Dniu zmiany plastra”. W takim przypadku nie jest konieczne stosowanie dodatkowej metody antykoncepcyjnej. 

Jeśli pominięto zmianę plastra przez więcej niż dwa dni, istnieje ryzyko zajścia w ciążę. Należy natychmiast rozpocząć nowy czterotygodniowy cykl, przyklejając nowy plaster. W tym momencie zaczyna się nowy „Dzień 1” i ustala nowy „Dzień zmiany plastra”. W pierwszym tygodniu nowego cyklu konieczne jest stosowanie dodatkowej metody antykoncepcyjnej. 

Jeśli plaster nie zostanie usunięty we właściwym czasie pod koniec cyklu, należy go odkleić zaraz po uświadomieniu sobie tego faktu. Następny cykl należy rozpocząć w normalnym „Dniu zmiany plastra”, czyli w dniu po dniu 28. W takim przypadku nie ma potrzeby stosowania dodatkowej metody antykoncepcyjnej. 

Zapomniałaś o zmianie plastra i chcesz się upewnić w kwestii dalszego postępowania? Umów się na planową wizytę ginekologiczną w MED24 i poproś lekarza o wskazówki. 

Przyklejenie więcej niż jednego plastra antykoncepcyjnego Evra

W jednym tygodniu terapii na skórze może być naklejony tylko jeden plaster. Jeśli pacjentka zapomniała usunąć poprzedniego plastra, a nakleiła kolejny, konieczne jest usunięcie obu systemów i skontaktowanie się z lekarzem. Podczas jednoczesnego stosowania dwóch plastrów antykoncepcyjnych Evra mogą wystąpić dolegliwości – nudności i wymioty oraz krwawienie z pochwy. 

Przeciwwskazania do stosowania plastrów antykoncepcyjnych Evra na receptę

Plastry Evra nie mogą być stosowane u pacjentek, które są uczulone na którykolwiek ze składników leku. Ponadto wspomniany wyżej system transdermalny nie powinien być stosowany w następujących przypadkach:

• jeśli pacjentka obecnie ma lub miała zakrzepy krwi w żyłach nóg (zakrzepica żył głębokich), płucach (zatorowość płucna) lub innych organach;
• jeśli pacjentka ma zaburzenia krzepliwości krwi, takie jak niedobór białka C, niedobór białka S, niedobór antytrombiny III, obecność czynnika V Leiden lub przeciwciał antyfosfolipidowych;
• jeśli pacjentka planuje zabieg chirurgiczny, który unieruchomi ją na dłuższy czas,
• jeśli pacjentka przeszła zawał serca lub udar;
• jeśli pacjentka cierpi na dusznicę bolesną (silny ból w klatce piersiowej) lub przemijające napady niedokrwienne (objawy udaru);
• jeśli pacjentka ma ciężką cukrzycę z uszkodzeniem naczyń krwionośnych, bardzo wysokie ciśnienie krwi, wysokie stężenie tłuszczu we krwi (cholesterol lub trójglicerydy) lub hiperhomocysteinemię;
• jeśli pacjentka cierpi na migrenę z aurą;
• jeśli pacjentka miała nowotwory piersi, trzonu macicy, szyjki macicy lub pochwy;
• jeśli pacjentka miała nowotwory wątroby lub jakiekolwiek schorzenia wątroby, które wpływają na jej funkcjonowanie;
• jeśli u pacjentki występują krwawienia z pochwy o nieustalonej etiologii.

Pacjentka powinna natychmiast zgłosić się do lekarza, jeśli zauważy u siebie objawy mogące sugerować obecność zakrzepów krwi (obrzęk jednej nogi, ból lub tkliwość w nodze, zaczerwienienie lub cieplejsza skóra w okolicy zakrzepu).

Evra a inne leki

Plaster antykoncepcyjny Evra może wchodzić w interakcje z innymi lekami, co może wpłynąć na jego skuteczność. Należy poinformować lekarza o wszystkich lekach, które pacjentka obecnie przyjmuje, przyjmowała niedawno lub planuje stosować. 

Niektóre leki i preparaty ziołowe mogą osłabiać działanie Evry, co zwiększa ryzyko zajścia w ciążę lub może prowadzić do nieoczekiwanego krwawienia. Do takich leków należą między innymi niektóre leki stosowane w leczeniu HIV/AIDS i wirusowego zapalenia wątroby typu C, leki przeciwbakteryjne oraz leki przeciwpadaczkowe. 

Preparaty z dziurawca, stosowane w leczeniu depresji, również mogą wpływać na skuteczność Evry. 

System transdermalny Evra może zmniejszać skuteczność niektórych leków, takich jak leki zawierające cyklosporynę i lamotryginę stosowaną w leczeniu padaczki, co może zwiększać ryzyko napadów padaczkowych. 

Evra a ciąża i karmienie piersią

Plaster antykoncepcyjny Evra nie powinien być stosowany w czasie ciąży ani gdy istnieje podejrzenie jej wystąpienia. Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę, powinna natychmiast przerwać stosowanie tego leku. Lek Evra nie jest zalecany w czasie karmienia piersią. Jeśli pacjentka chce w tym czasie stosować hormonalną metodę antykoncepcji, powinna skonsultować się z ginekologiem.

Jak stosować plastry antykoncepcyjne Evra po przerwaniu ciąży lub poronieniu?

Po poronieniu, które miało miejsce przed 20. tygodniem ciąży, można rozpocząć stosowanie plastrów antykoncepcyjnych Evra natychmiast. W takim przypadku nie jest konieczne stosowanie dodatkowych metod antykoncepcyjnych. 

Jeżeli poronienie miało miejsce w 20. tygodniu ciąży lub później, stosowanie leku można rozpocząć najwcześniej w 21 dniu od dnia poronienia lub w pierwszym dniu pierwszego krwawienia miesiączkowego, w zależności od tego, która z tych sytuacji nastąpi wcześniej. 

W przypadku, gdy po poronieniu odbył się stosunek płciowy, należy skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania leku Evra.

Skutki uboczne plastrów antykoncepcyjnych Evra na receptę

Podczas stosowania plastrów antykoncepcyjnych Evra mogą wystąpić różne działania niepożądane.

Bardzo często obserwowane są: bóle głowy, nudności oraz tkliwość piersi. 

Często mogą wystąpić: zakażenia drożdżakowe pochwy, zaburzenia nastroju takie jak depresja, zmiany nastroju, lęk i płaczliwość, zawroty głowy, migrena, ból brzucha lub wzdęcie, wymioty lub biegunka, trądzik, wysypka, świąd skóry lub podrażnienie, skurcze mięśni, problemy z piersiami takie jak ból, powiększenie lub pojawienie się guzków, zmiany cyklu miesiączkowego, skurcze macicy, bolesne krwawienia, upławy z pochwy, reakcje skórne w miejscu przyklejenia plastra oraz uczucie zmęczenia lub złe samopoczucie i zwiększenie masy ciała.

Niezbyt często mogą wystąpić: reakcje alergiczne, pokrzywka, obrzęki spowodowane zatrzymaniem wody w organizmie, zwiększone stężenie lipidów we krwi, zaburzenia snu, zmniejszenie libido, wyprysk, zaczerwienienie skóry, nieprawidłowe wytwarzanie mleka, zespół napięcia przedmiesiączkowego, suchość pochwy, inne reakcje skórne w miejscu przyklejenia plastra, wysokie ciśnienie tętnicze lub wzrost ciśnienia tętniczego, zwiększony apetyt, wypadanie włosów oraz nadwrażliwość na światło słoneczne.

Rzadko mogą wystąpić: zakrzepy krwi w żyle lub tętnicy, takie jak zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna, zawał serca, udar, miniudar, przejściowe objawy udaru oraz zakrzepy krwi w wątrobie, żołądku, jelitach, nerkach lub oku. 

W rzadkich przypadkach mogą również pojawić się nowotwory piersi, szyjki macicy lub wątroby.

Pełna lista działań niepożądanych leku Evra znajduje się w ulotce dołączonej do opakowania. Należy zapoznać się z nią przed rozpoczęciem stosowania tychże plastrów antykoncepcyjnych. 

Stosowanie leku Evra a nowotwory

Niektóre badania epidemiologiczne wskazują na zwiększone ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy u kobiet, które długotrwale stosują złożone doustne środki antykoncepcyjne. Nie ma jednak pewności, czy ryzyko to wynika głównie z używania tych preparatów, czy może być spowodowane innymi czynnikami, takimi jak wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) i zachowania seksualne.

Metaanaliza 54 badań wykazuje, że kobiety obecnie stosujące złożone doustne preparaty antykoncepcyjne mają nieznacznie wyższe ryzyko zachorowania na raka piersi, jednak to ryzyko maleje w ciągu 10 lat po zaprzestaniu stosowania tych środków. Rak piersi jest rzadkością u kobiet poniżej 40. roku życia, więc zwiększone ryzyko związane z stosowaniem złożonych doustnych preparatów antykoncepcyjnych jest stosunkowo niewielkie w porównaniu do ogólnego ryzyka tego nowotworu. Kobiety, które kiedykolwiek stosowały te preparaty, zazwyczaj mają mniej zaawansowane przypadki raka piersi w porównaniu do kobiet, które nigdy ich nie stosowały. Wzrost ryzyka może być wynikiem wcześniejszego wykrywania raka piersi lub wpływu preparatów antykoncepcyjnych, bądź obu tych czynników.

W rzadkich przypadkach u kobiet stosujących złożone doustne preparaty antykoncepcyjne obserwowano łagodne nowotwory wątroby, a jeszcze rzadziej nowotwory złośliwe tego narządu. W niektórych przypadkach nowotwory te prowadziły do groźnych dla życia krwotoków wewnętrznych. Dlatego, jeśli u kobiet stosujących preparat EVRA pojawią się objawy takie jak ostry ból w nadbrzuszu, powiększenie wątroby lub objawy krwotoku, należy rozważyć możliwość nowotworu wątroby w diagnostyce różnicowej.

Plastry Evra a zakrzepy krwi

Ryzyko powstania zakrzepów krwi zależy od indywidualnych predyspozycji pacjentki do żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz od rodzaju stosowanego przez nią środka antykoncepcyjnego. Ryzyko związane ze stosowaniem leku EVRA jest niewielkie. W ciągu roku u około 2 na 10 000 kobiet, które nie stosują żadnych hormonalnych środków antykoncepcyjnych i nie są w ciąży, mogą wystąpić zakrzepy krwi. U kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne zawierające lewonorgestrel, noretisteron lub norgestimat, zakrzepy krwi mogą wystąpić u 5-7 na 10 000 pacjentek. Natomiast u kobiet stosujących środki zawierające etonorgestrel lub norelgestromin, takie jak EVRA, zakrzepy mogą powstać u około 6 do 12 na 10 000 kobiet rocznie. 

Jak przechowywać plastry antykoncepcyjne Evra?

Lek EVRA należy przechowywać w miejscu, które jest niewidoczne i niedostępne dla dzieci. Należy go trzymać w oryginalnym opakowaniu, aby chronić go przed światłem i wilgocią. Nie wolno przechowywać plastrów antykoncepcyjnych w lodówce ani zamrażać. Po upływie terminu ważności, który oznacza ostatni dzień podanego miesiąca, nie należy stosować leku. 

Zużyte plastry mogą nadal zawierać aktywne hormony, więc przy ich usuwaniu należy zachować szczególną ostrożność. Aby pozbyć się zużytych plastrów, należy odkleić etykietę z saszetki, przykleić ją na lepką stronę zużytego plastra, a następnie ponownie nałożyć etykietę i wyrzucić w miejscu niedostępnym dla dzieci. 

Kto może przepisać receptę na plastry Evra?

Receptę na plastry antykoncepcyjne Evra może wystawić każdy lekarz, jednak najczęściej robi to ginekolog lub internista. 

E-recepta krok po kroku w MED24

Aby uzyskać e-receptę, wejdź na stronę MED24 i zaloguj się na swoje konto lub utwórz je w krótkim procesie rejestracji. Następnie wybierz rodzaj usługi. W tym przypadku możesz skorzystać ze standardowej teleporady ginekologicznej lub usługi e-recepta. Teleporada Standard u lekarza ginekologa dostępna jest codziennie, w godzinach od 8:00 do 22:00. Polecamy tę usługę pacjentkom, które chcą wybrać dogodną dla siebie datę i godzinę e-wizyty i potrzebują kontaktu ze specjalistą ginekologiem

Jeżeli pilnie potrzebujesz e-recepty i zależy Ci na jak najszybszej konsultacji z lekarzem, skorzystaj z usługi Internista Express, która dostępna jest nawet po godzinie 22:00, także w weekendy i dni wolne od pracy. Dyżurujący internista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak tylko będzie to możliwe, najczęściej w ciągu kwadransa.

Kiedy zdecydujesz już, z jakiej usługi chcesz skorzystać, wybierz preferowaną metodę kontaktu z lekarzem. Oferujemy trzy kanały komunikacji - wideorozmowę, rozmowę telefoniczną oraz czat. Kolejny krok to opłacenie umówionej wizyty, w następnym możesz dołączyć do systemu swoją dokumentację medyczną.

W trakcie konsultacji ginekologicznej lub internistycznej lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad medyczny, oceni Twój ogólny stan zdrowia i zdecyduje, czy wystawienie e-recepty jest zasadne. 

W jaki sposób możesz otrzymać i zrealizować e-receptę?

Po zakończeniu teleporady lekarskiej otrzymasz czterocyfrowy kod do e-recepty. Lekarz prześle Ci go w wiadomości SMS oraz na adres e-mail podany podczas rejestracji. Udaj się do dowolnej apteki i przekaż kod do e-recepty farmaceucie wraz ze swoim numerem PESEL. Na tej podstawie otrzymasz niezbędne leki. Proces realizacji e-recepty jest niezwykle prosty i szybki, a w dodatku masz pewność, że cyfrowy dokument nie zniszczy się ani nie zgubi. 

Zalety e-recepty w MED24

Dzięki usługom telemedycznym oferowanym przez nasz portal możesz uzyskać e-receptę online bez wychodzenia z domu i bez tracenia czasu w kolejce do lekarza. Kontakt ze specjalistą nawiążesz z dowolnego miejsca, nawet podczas wakacyjnego wyjazdu. Jakość teleporady w Med24 jest taka sama jak w stacjonarnym gabinecie, ale nasze usługi wyróżnia większa dostępność – możesz skontaktować się z lekarzem w niedzielę, święto lub w późnych godzinach nocnych. W dodatku oszczędzasz, ponieważ teleporada lekarska w MED24 kosztuje mniej niż prywatna wizyta u specjalisty. 

Recepta – najważniejsze informacje

Recepta jest ważna przez 30 dni, licząc od daty wystawienia dokumentu. Możesz ją zrealizować w każdej aptece. 

Bibliografia:

Charakterystyka produktu leczniczego Evra: https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2007/2007012518928/anx_18928_pl.pdf

Opis produktu Evra na stronie producenta: https://www.gedeonrichter.pl/produkt/evra/